آماده سازی سالن مرغداری

پاک سازی و ضد عفونی سالن به طوری که تمامی عوامل بالقوه بیماری زا برای انسان و پرنده ، حذف شده تعداد باکتری ، ویروس ، انگل و حشرات باقی مانده آن قدر کاهش یابند که تاثیر آنها برروی سلامت آسایش و عملکرد گله بعدی به حداقل برسد .

نقش طراحی سالن های مرغداری در آماده سازی :

طراحی سالن و تجهیزات مرغداری باید به گونه ای باشد که بتوان به آسانی و به نحو موثر آنها را تمیز کرد سالن های پرورش باید دارای کف بتونی ، سقف ودیوارهای قابل شستشو و کانال های تهویه قابل دسترس بوده فاقد ستون و مهارهای افقی باشند پاک سازی و ضد عفونی کف های خاکی غیرممکن است وجود یک سطح بتونی یا شنی در اطراف سالن های مرغداری به عرض 1 تا 3 متر از ورود جوندگان به داخل سالن ممانعت کرده در عین حال محلی را برای شستشو و چیدن تجهیزات خارج شده از سالن فراهم می اورد .

برنامه ریزی :

برای پاک سازی موفق لازم است که همه عملیات به موقع انجام گیرد بهترین فرصت برای تعمیر و نگهداری معمول مزرعه درزمان پاک سازی به وجود خواهد آمد وضروری است که در برنامه گنجانده شود برای این که تمامی وظایف با موفقیت اجرا شود لازم است یک برنامه مفصل با جزئیات ، تاریخ ، دفعات ، کارگر و تجهیزات مورد نیاز قبل از تخلیه مزرعه ، تدوین شود .

مراحل آماده سازی سالن های پرورش طیور :

پرورش صنعتی طیور به طور متراکم، باعث شده بیماری‌های مسری از راه های مختلف در داخل یک مزرعه و همچنین به مزارع همجوار، در طول دوره‌های مختلف پرورش انتقال یابند. برای مقابله با این مشکل امروزه بحث ایمنی زیستی یا Biosecurity اهمیت فراوانی یافته و براساس سیستم‌های مدون و تا حدی تغییر‌ناپذیر، لازم‌الاجرا به نظر می‌رسند.

عفونت و بیماری همیشه یکی از معضلات مهم در صنعت مرغداری بوده است خوشبختانه آلودگیهای میکروبی را می توان با رعایت اصول پیشگیری و کاربرد معیارهای مدیریتی کنترل نمود .بطور معمول ضد عفونی(Disinfection)به مفهوم نابودی عوامل بیماریزا در محیط است در صورتیکه بهسازی (Sanitation)کیفیت پاکسازی محیط می باشد .

کاهش بار عوامل بیماریزا در محیط مرغداری موجب کاهش خطر بیماری می شود.مواد ضد عفونی عوامل شیمیایی هستند که می توانند به هنگام تماس موجب نابودی میکرو ارگانیسمها شوند.پاکسازی قبل از انجام عمل ضد عفونی موجب بهتر در معرض قرار گرفتن میکروبها در برابر مواد ضدعفونی شده و موجب نابودی سریعتر آنها می گردد.

شستشو و آماده‌سازی سالن‌های پرورش طیور در بین دو دوره جوجه‌ریزی بسیار مهم است و می‌تواند تا حد زیادی موجب کاهش بار آلودگی گردیده و از مشکلات بیماری‌ها بکاهد. اجرای برنامه آماده‌سازی بطور کامل و بدون چشم‌پوشی از بعضی مراحل آن، از ملزومات بهداشتی در واحدهای پرورش است.

پاکسازی :

۱. کلیه وسایل قابل انتقال را به بیرون از سالن منتقل کنیید.

۲. تمامی خوراک , بستر و کود باقی مانده از دوره قبلی را از سالن خارج نمایید.

۳. گرد و غبار و تمامی مواد باقی مانده در سالن با استفاده از جارو پاک کنیید .

۴. با استفاده از آب و مواد پاک کننده تمامی سطوح را شستشو نمایید در این مورد استفاده از اسپری فشار قوی می تواند مفید واقع شود .

۵. تمامی مواد پاک و باقی مانده مواد آلی را از سطوح مورد نظر آبکشی نمایید.

 

کنترل حشرات :

حشرات در انواع سوسک های بستر یکی از ناقلین بیماری محسوب می‌شوند که به دلیل وجود طیور در سالن، بصورت طبیعی در سطح بستر قابل رویت نیستند. به مجرد اینکه جوجه ها از سالن خارج شدند ، در زمانیکه سالن هنوز گرم است بعد از خروج آخرین مرغ از سالن و دستکاری کود، قبل از آن که این حشرات فرصت مهاجرت به اطراف را داشته باشند، باید به سرعت سطح بستر و دیواره‌های سالن، با یک ماده حشره‌کش، سمپاشی شود.

، بستر ، دستگاهها و تمامی سطوح با یک حشره کش رایج منطقه اسپری شوند.

حشرات یک عامل مهم انتقال بیماریها هستند و قبل از مهاجرت آنها بداخل بخشهای چوبی ساختمان و دیگر مواد باید از بین بروند.

برای بار دوم حشره کش باید قبل از دود دادن در محل استفاده شود.

خروج خوارک باقی مانده از دوره قبل از مرغداری :

خارج کردن خوراک های باقی مانده ی مرغ ها از دوره ی پرورش قبل و به خصوص خوراک های فاسد و کپک زده
خروج وسایل از سالن :

کلیه وسایل قابل انتقال مانند آبخوری‌‌ها ، سیستم‌های دانخوری و توزیع دان و ... باید از سالن خارج شده و در محلی با کف سیمانی قرار داده ‌شوند.

انتقال کود :

بسیاری از بیماری های طیور (ویروسی، باکتریایی، انگلی) از طریق مدفوع طیورِ مبتلا، منتقل می شوند. تجمع مدفوع و فضولات در سطح جایگاه های نگهداری و تماس با آن، یکی از راه های مهم انتقال بیماری است.

جلوگیری از شیوع بیماری از طریق جمع آوری مدفوع و فضولات و جلوگیری از پراکنده شدن آن در محیط، راه مناسبی است. توجه نکردن به روش صحیح جمع آوری و نگهداری کود نیز سبب بوجود آمدن محل مناسبی برای تکثیر و رشد و نمو حشرات، انگل ها و سایر عوامل بیماری زا گردیده و باعث بقاء و انتشار عامل بیماری می شود.

▪ پیش اسپری : قبل از انتقال هر چیزی از داخل سالن به خارج آن استفاده از یک اسپری کننده آب با فشار پائین در سرتاسر سالن و کف آن برای جلوگیری از گرد و غبار ضروری بنظر می رسد. ( قبل از انتقال کود)

▪ انتقال کود : قرار گرفتن تریلی ها یا کودکش ها داخل سالن برای انتقال کود به خارج سالن می باشد. در این حالت تریلی باید داخل سالن بعد از پر شدن با کود با یک چادر بطور کامل پوشیده شود. این کار برای جلوگیری از پخش آشغال به محیط اطراف می باشد. سعی شود در هوای بادی از تمیز کردن سالن خودداری گردد. در حین ترک سالن چرخهای وسیله کودکشی کاملا" تمیز شود.

▪ استقرار کود : کود باید حداقل به ۵/۱ کیلومتری یا یک مایلی سالن منتقل شده و به یکی از روشهای زیر مستقر گردد :

کود نباید در فارم انبار شود.

کود نباید روی زمین نزدیک فارم پخش شود.

گرد‌گیری و جارو‌کردن سالن :

بیشترین زمان در طی روند آماده‌سازی، در این مرحله صرف می‌شود. کف سالن از باقی‌مانده کود کاملاً جاروکشی می‌شود. کلیه قسمت‌های سالن از جمله وسایل غیر قابل انتقال که در سالن باقی ‌مانده است را، به طور کامل گردگیری کنید. وسایل غیرقابل شستشوی باقی‌مانده در سالن مانند؛ تابلوی برق و ... به صورت کامل گردگیری و با دستمالِ آغشته به ماده ضدعفونی تمیز شده و توسط کاور پوشانده شوند.

استفاده از برس برای پاک کردن غبار ، آشغال ، تار عنکبوت از محور هواکشها ، تیرهای ساختمان ، لبه ها و سنگهای دیواره صورت می گیرد.

انجام تعمیرات لازم در سالن :

در این مرحله کلیه تعمیرات ساختمانی مانند پر کردن درزها و ترک‌های سالن و نیز کنترل تجهیزات از جمله؛ موتور برق، سیستم توزیع برق و ... انجام می‌شود تا در طی مرحله ضدعفونی سالن، از ورود و خروج بی‌مورد افراد به داخل مزرعه اجتناب شود.

نکته مهم :

انواع متنوعی از پاک کننده های صنعتی موجود می باشد و درهنگام مصرف باید از دستورالعمل کارخانه سازنده آن تبعیت نمود

شستشو با مواد شوینده :

در این مرحله، از صابون مایع به نسبت «یک لیتر صابون در 100 لیتر آب» و یا «500 گرم پودر لباسشویی در 200 لیتر آب» استفاده می‌شود. مخلوط حاصل را با آب فشار ضعیف و ولرم، از سمت سقف به طرف کف سالن و از انتها به ابتدای سالن بطور کامل کف‌پاشی کنید. کف حاصل به مدت 30 دقیقه باقی‌ مانده و سپس به همان طریق و با آب فشار ضعیف آب‌کشی می‌شود. قبل از شروع مرحله بعد، صبر کنید تا سالن کاملاً خشک شود.

استفاده از یک شوینده یا پاک کننده ، برای انتقال باقیمانده ، کثافات و آشغال ها است. تمامی دستگاهها باید شسته شده و به قسمت سیمان شده خارج سالن منتقل شوند. در داخل سالن قسمت های زیر باید با ملاحظات ویژه تمیز گردند.

• ▪ محل نصب هواکش ها
• محورهای هواکش
• هواکش ها
• شبکه های نصب شده بر روی هواکش ها
• قسمت های بالای تیرها
• لبه ها
• لوله های آب

برای اطمینان از شستشوی کامل قسمت های خارج از دسترس ، کاربرد داربست های متحرک و لامپ های سیار پر نور توصیه می شود محوطه بیرون سالن نیز باید شستشو شده به محل های ذیل توجه بیشتری مبذول شود :

• هواده ها
• سیستم فاضلاب
• مسیرهای رفت و امد
• ناودان های آب
• آب راههای بتنی
• حوضچه های ضد عفونی ورودی سالن ها

تمامی جاهائیکه نمی تواند شسته شود مثل پلی تن ها و مقوا و …. . . باید معدوم گردد. در هنگام شستشو باید به جزئیات هم توجه شود بطوریکه بعد از شستشو نباید غبار ، آشغال و کثافات ، کود ودر سالن دیده شود.

سیستم آبخوری :

• تمامی مخازن و لوله ها از آب خالی شوند .
• لوله ها با آب تمیز شستشو گردند .
• مخازن اصلی برای حذف رسوب و لایه های نازک باکتری ، برس زده شوند آب حاصله به خارج از سالن هدایت شود .
• مخزن با آب تمیز پر شده یک ضد عفونی کننده مناسب آب به ان اضافه شود .
• آب محتوی محلول ضد عفونی کننده را به سمت لوله های آب جاری کنید و مطمن شوید که هیچ هوایی در لوله ها باقی نمانده است .
• مخزن اصلی را مجدد با یک محلول ضد عفونی کننده و با غلظت مناسب به سطح قبلی رسانده اجازه دهید که این محلول حداقل به مدت 4 ساعت در مخزن باقی بماند .
• مخزن راتخلیه و با اب پاکیزه شستشو کنید .
• قبل از رسیدن جوجه ها مخزن را با آب تمیز پر کنید .

سیستم های خنک کننده تبخیری و مه پاش را می توان با استفاده از ضد عفونی کننده های پلیمری بی گوانید ضدعفونی کرد کاربرد این ضدعفونی کننده در دوره تولید نیز مارا مطمئن خواهد کرد که اب حاوی حداقل باکتری بوده و انتشار باکتری ها را در سالن کم خواهد نمود .

سیستم دانخوری :

• کلیه تجهیزات دانخوری اعم از مخازن دان ، تراف ، زنجیر ودانخوری آویز را تخلیه ، شستشو و ضد عفونی کنید .
• سیلوها و لوله های رابط را خالی کرده تا حد امکان برس بزنید سپس آنها را کاملا تمیز کرده کلیه شکاف ها را مسدود کنید .
• در موقع گاز دادن اطمینان از رعایت مسایل ایمنی اجباری است برای تاثیر گاز فرمالدهید حرارت 21 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 65 درصد ضروری می باشد .

تعمیرات و نگهداری :

سالن تمیز و خالی فرصت مناسبی را برای تعمیر و نگهداری فراهم می آورد زمانی که سالن خالی باشد باید به مسایل زیر توجه شود :

• کف سالن را با استفاده از سیمان و بتون درزگیری کنید .
• ترک خوردگی ها و درزهای دیوارهای ساختمان را با استفاده از سیمان مسدود کنید .
• هرگونه خرابی در دیوارها یا پانل های سقف را برطرف کنید .
• در صورت نیاز نقاشی یا سفید کاری انجام دهید .
• از محکم بسته شدن درها مطمئن شوید .
• اطمینان از اینکه تمامی دربها محکم بسته می شوند.
• برای سالنهای با کف سیمان و خشک که امکان ضدعفونی وجود دارد ، کف باید دارای شیب باشد.
• مطمئن شوید که پرندگان وحشی نمی توانند از محل هواکش ویا هواده وارد سالن گردند .
• درها باید کاملا بسته شوند و هیچ گونه روزنه ای وجود نداشته باشد .
• مطمئن شوید که هیچ گونه نشتی درسیستم های دانخوری وجود ندارد غذای سهل الوصول ، جانوران موذی را جلب میکند .

کنترل جوندگان :

باید از ورود جوندگان و پرندگان بداخل سالن بشدت جلوگیری شود زیرا آنها بیماری را منتقل می کنند و خوراک را می خورند.
▪ تمامی دیوارها و سقف از لحاظ سوراخ بودن چک شوند و در صورت نیاز تعمیر گردند.
▪ همه درها بدون داشتن فاصله محکم بسته شوند.
▪ تمامی سیستم های خوراک برای نداشتن سوراخ چک شوند بعنوان اینکه خوراک در همه جا در دسترس باشد و در کف سالن ریخته نشده باشد تا ناخواسته برای حیوان جلب توجه نکند.

پاک سازی محوطه خارجی سالن :

تمیز کردن محوطه خارجی سالن ها نیز بسیار ضروری می باشد بهتر است که اطراف هر سالن مرغداری با محدوده 3متری از شن و یا بتون محاط شود درغیر اینصورت این محوطه باید :

• فاقد هرگونه پوشش گیاهی باشد .
• فاقد تجهیزات و ماشین آلات غیر قابل استفاده باشد .
• سطح هموار و یکنواختی داشته باشد .
• به خوبی زهکشی شده باشد به طوری که محلی برای جمع شدن آب های راکد نباشد .

همچنین نسبت به تمیز و ضد عفونی کردن مکان های زیر توجه خاصی مبذول شود :

• زیر هواده و هواکش های خروجی
• مسیرهای در دسترس ومورد استفاده
• اطراف درها

تمامی قسمت های بتونی باید همانند قسمت های داخلی سالن ها شستشو وضدعفونی گردند .

شعله‌گیری کل سالن و محوطه بیرون سالن :

در قسمت داخلی سالن، به طور کامل کف و دیواره سالن تا ارتفاع 5/1 متری توسط شعله‌افکن سوزانده می‌شود. در قسمت خارجی سالن نیز، تا فاصله 3 تا 5 متری، بطور کامل سوزانده شده و از پوشش گیاهی کاملاً پاکسازی شود.

ضدعفونی :

ضدعفونی نباید تا قبل از تکمیل پاک سازی و تعمیرات مرغداری انجام گیرد مواد ضد عفونی در حضور ضایعات و مواد آلی بی تاثیر خواهند بود برای ضدعفونی باید از مواد ضد عفونی کننده مجازی که دارای بیشترین تاثیر برعلیه عوامل باکتریایی و ویروسی بیماری زای طیور می باشند استفاده شود درتمامی موارد کاربرد ، می بایست از دستورات سازنده آنها پیروی شود .

از انواع ضدعفونی کننده‌های موجود در بازار، بر حسب وضعیت بیماری دردوره قبل و توصیه های دامپزشک مزرعه، بر مبنای طیف اثر، یکی را انتخاب و با نسبت تعیین شده محلول لازم را تهیه کنید. با آب فشار قوی از سمت سقف به کف و از انتها به ابتدای سالن شستشو کنید. قبل از شروع مرحله بعد، صبر کنید سالن کاملاً خشک شود.

نصب تجهیزات :

تجهیزات خارج شده از سالن را به طور جداگانه، ابتدا با مواد شوینده و سپس ضدعفونی کننده بشویید و اجازه دهید تا کاملاً خشک شود.

در این مرحله، وسایل مانند آبخوری‌های اتوماتیک که در مرحله اول در سالن نصب نمی‌شوند را، در محل تمیز و سرپوشیده نگهداری کرده و در زمـــان لازم، برای نصب در سالن، مجدداً ضدعفونی کنید و سپس به سالن انتقال دهید. دقت کنید ورود و خروج افراد به سالن در این مرحله تحت ضوابط بهداشتی بوده و موجب شکسته‌شدن قرنطینه سالن نشود.

ضد عفونی شیمیایی مرحله دوم :

یکی دیگر از انواع ضدعفونی کننده‌ها که از نظر ساختار شیمیایی متفاوت با ضدعفونی کننده مرحله اول می‌باشد را انتخاب و سالن و تجهیزات وارد شده به آن را مجدداً ضدعفونی کنید.

در این مرحله، کل محوطه مزرعه نیز ضدعفونی‌ و سم پاشی شده و بلافاصله بعد از پایان این مرحله، کل مزرعه وارد مرحله قرنطینه می‌شود.

تمیزی ناحیه بیرونی سالن از اهمیت برخوردار است. اطراف سالن پرورش باید حداقل به میزان ۳ متر با بتون محاصره شود.

تمامی مساحت سیمانی بیرون شسته شده و بخوبی داخل سالن ضدعفونی شود. ورود و خروج هر نوع وسیله نقلیه، کارکنان و سایر افراد و وسایل، تنها بعد از طی مراحل بهداشتی مجاز می‌باشد. قبل از شروع مرحله بعد، صبر کنید تا سالن کاملاً خشک شود.

گازدهی توسط گاز فرمالین :

در صورت مجاز بودن کاربرد فرمالین ، گازدهی با آن باید بلافاصله بعد از تکمیل ضدعفونی انجام گیرد سطوح سالن باید مرطوب شده و سالن تا 21 درجه سانتی گراد گرم شود . در درجه حرارت کمتر از 21 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی کمتر از 65 درصد گاز دادن بی تاثیر خواهد بود درها ، هواکش ها و پنجره ها باید به خوبی بسته و درزگیری شده باشند دستورالعمل کارخانه تولید کننده فرمالین در ارتباط با کاربرد این مواد باید رعایت گردد پس از گازدادن سالن باید به مدت 24 ساعت کاملا بسته باقی بماند و کسی حق ورود به آن را نداشته باشد لازم است سالن قبل از ورود افراد کاملا تهویه گردد .

آماده سازی بستر :

بستر باید در مقابل سرما و گرما عایق بوده و نرم باشد. پوشش بستر را که کاملاً از بهداشتی بودن آن مطمئن هستید انتخاب کنید. در صورتی که از پوشال استفاده می کنید آن را به صورت کاملاً خشک به داخل سالن انتقال دهید. لازم به یادآوری است؛ پوشال باید به ضخامت 3 تا 5 سانتی‌متر و بطور یکنواخت در کل سالن توزیع شود. یک بستر مناسب، باید قابلیت جذب رطوبت را داشته باشد و خود آن، عاری از رطوبت باشد، زیرا در غیر این صورت، باعث رشد قارچ می شود. طی دوران پرورش و نگهداری گله، رطوبت مناسب برای بستر 20 الی 25 درصد می باشد. وقتی رطوبت بستر از 25 درصد تجاوز بیشتر شود، علاوه بر افزایش احتمال شیوع کوکسیدیوز، باکتری هایی که قابلیت تجزیه اسید اوریک را دارند فعال شده، تخمیر مواد سریع تر صورت میگیرد و گاز آمونیاک بیشتری از بستر متصاعد میشود.

عملیات گازدهی سالن برای بار دوم به همراه تجهیزات و بستر:

گاز دادن برای حیوانات و انسان خطرناک است.قبل از شروع گازدهی، کلیه منافذ سالن را با دقت بپوشانید. پوششی را که در مرحله شستشو بر روی وسایل غیر قابل شستشو کشیده‌اید، بردارید. به خاطر داشته باشید، گاز‌فرمالین خاصیت نفوذ پذیری چندانی ندارد، بنابراین، دانخوری‌ها و آبخوری‌ها و ... را به طور کامل در سطح سالن توزیع کرده و از انباشت آن بر روی هم، جلوگیری کنید. برای هر 5/2 متر‌مکعب فضا، 20 گرم پرمنگنات و 40 میلی‌لیتر فرمالین در نظر بگیرید. در کل سالن، ظروف مناسب در نظر گرفته و ابتدا پرمنگنات را داخل آنها توزیع کنید. سپس از سمت انتهای سالن به سمت درب خروج فرمالین را به پرمنگنات افزوده و سریعاً از سالن خارج شوید. (استفاده از ماسک ضدگاز و رعایت کلیه جوانب ایمنی در این مرحله الزامی است). گاز، حاصل حداقل 48 ساعت داخل سالن بماند و حداقل 48 ساعت قبل از ورود جوجه بطور کامل از سالن تخلیه شود. برای عملکرد مناسب گاز فرمالین، باید دمای سالن 20 درجه سانتی‌گراد و رطوبت آن 65 درصد باشد. بنابراین، قبل از شروع این مرحله، نسبت به تعدیل دما و رطوبت داخل سالن اقدام کنید.

همه جا باید قبل از قرارگرفتن جوجه ها در داخل سالن خشک باشد. سیستمهای تهویه باید ۷۲ ساعت قبل از جوجه ریزی روشن شوند.

رعایت فاصله زمانی بین دوره های پرورش :

فاصله زمانی دو دوره پرورشی برای تأمین امنیت زیستی مؤثر، 20 روز تعیین می شود. کمتر یا بیشتر بودن این فاصله زمانی، با توجه به دستورالعمل های سازمان دامپزشکی و با صلاحدید شبکه دامپزشکی و دریافت مجوز جوجه ریزی باید در نظر گرفته شود.
نگهداری سالن تمیز :
زمانیکه جوجه ها در سالن قرار دارند باید بیشترین توجهات را جهت بیشترین سوددهی ممکن مبذول داشت.
▪ فقط در صورت نیاز بازدید کننده و وسایل نقلیه وارد شوند.
▪ تمامی بازدید کننده ها باید به شدت روشهای بهداشتی را رعایت کنند.
▪ تهیه لباس بهداشتی مناسب برای کارمندان و بازدیدکننده ها الزامی است.
▪ تهیه و استفاده از تشتک و صابون ضد عفونی
▪ غوطه ور کردن پاها : جلوی هر در ورودی یک تشتک آب و داخل سالن یک تشتک حاوی ماده ضدعفونی کننده لازم است.
▪ ماده ضدعفونی کننده در غوطه ور کردن پاها باید متناوبا" در روزهای مختلف یا طبق دستورالعمل ها تغییر یابد.

 

هیچ کاری غیر ممکن نیست . . .